24 Nisan 2009 Cuma

ÇAĞIMIZIN MODA HASTALIĞI: STRES (II)

Stres konulu yazıma, stresin kaynaklarını açıklayarak devam ediyorum.

2. ÇALIŞANIN İŞİNDEN KAYNAKLANAN UNSURLAR
İnsan iş ortamında uyum arar. Uyumun olmaması bir stres kaynağıdır ve insanı iş görmekten engeller. Uyumlaştırma aşağıdaki durumların varlığına bağlıdır.
2.1.Kişilerarası ilişkiler: Örgütteki kişini diğerleri tarafından tanınması ve kabul edilmesi; olumlu ilişkiler, olumlu bir ortam oluşmasını sağlayarak çalışanların bütünlük içinde olmalarına neden olur.
2.2.Kişiler arası rekabet: Örgütlerde para, terfi gibi konularda sınırları vardır. Bu sınırlı olanaklara ulaşmak için kişiler, birbirleriyle rekabet ederler. Rekabet de en önemli stres kaynaklarındandır. Ancak rekabet, kişiyi geliştirdiği ve örgüte de fayda sağladığı için sistem rekabeti teşvik eder.
2.3.İşyerinin fiziksel koşulları: Araştırmalar ve gözlemler göstermiştir ki; ısı, gürültü, ışık, titreşim vb. fiziki koşullar, kişi açısından kabul edilemez düzeydeyse, stres kaynağıdır.

3. KİŞİSEL UNSURLAR:
Kişi ve kişinin içinde bulunduğu durumdan kaynaklanan 4 temel unsur, stres kaynağıdır. Bunlar:
3.1.Bireyin kişiliği: Stresin yaratacağı etki, görevin gerekleri arasındaki ilişkiden daha çok etkilemektedir.
3.2.Stres yaratan olaylar: Çalışan, iş gereği ortaya çıkan birçok çatışmalı durumda enerjiye ihtiyaç duyar. Bu enerji, iş dışındaki özel yaşamında tükenmiş olması, iş yaşamındaki mücadelesini azaltır.
3.3.Kişinin fiziksel durumu: Kişi fiziksel olarak sağlıklı olması, strese karşı daha dirençli olmasını da sağlar.
3.4.Kişisel kariyer: Örgütte çalışan için planlanmış kariyer politikası, stres yaratır. Terfi, emeklilik, transfer gibi konularda adil davranılmıyorsa, beklentilere yanıt vermiyorsa çalışanın stres düzeyi artar.

4. ÖRGÜTSEL ÖGELER:
Örgütsel durumlar sebep olduğu kaynaklara göre 3 nedene dayanır. Bunlar:
4.1.Örgütün boyutu: Büyüklüğü nedeniyle bürokrasinin arttığı örgütlerde kişilerin kontrol alanı daraldıkça, bağımsızlıklar da azalır. Kişiye insiyatif bırakmayan katı ve merkezci bir yapıda gelişen kontrol, örgüte yabancılaşmayı arttırır.
4.2.Hiyerarşik yapı: Yönetimi elinde tutanlar, çok sayıda kişinin kaderini de elinde tutar. İnsiyatiflerini ellerinden alarak davranış özgürlüklerini kısıtlar. Bu durumda bulunan çalışan, stres altındadır.
4.3.Örgütteki değişim ve yeniliklerin ortaya çıkardığı belirsizlik: Sürekli gelişen ve değişen dünyada insanlar durmadan yeniliklerle karşılaşırlar. Belirsizlik, birçok durumda ortaya çıkabilir. Çalışanlar terfi etme ve ilerleme imkanları hakkında yeterli bilgiye sahip olmayabilirler. Çalışan görev tanımlarının bulunmadığı bir işyerinde çalışıyor olabilir. Bazı araştırmalar ise, çalışanın işin kaybetme korkusunun neden olduğu belirsizlikten söz etmektedirler.

Hiç yorum yok: