“Sanatların en eskisi, bilimlerin en yenisi olarak” nitelenen yönetim bilimi ile ilgili kavramlar ve terminoloji her bilim dalına göre değişmekte ve değişik bilim dallarında çalışan bilim adamları aynı kelimelere değişik anlamlar yüklemek sureti ile farklı tanımlar ortaya koyabilmektedir.
Yönetim kavramı ile ilgili olanlar kendi ihtiyaç ve amaçlarına göre tanım geliştirmek durumunda kalabilmektedirler. Farklı bili dallarının farklı yaklaşımlarına ek olarak kavramın tanımı içinde yaşanılan kültür özellikleri, (doğu kültürü, batı kültürü vb.) sosyal yapı (işçi toplumu, burjuva vb...) yaşam felsefesi veya hayat görüşü (din, ideoloji vb.) kavrama değişik anlamlar veya fonksiyonlar yüklemektedir.
Eski bir yönetim bilimcisi olan Mary Parker FOLLET, yönetimi “insanlar vasıtasıyla iş yapma sanatı” olarak tanımlamıştır. Bu tanım yukarıda bahsedilen karışıklık ve çeşitlilik içinde, yönetim kavramının tanımı üzerinde az çok görüş birliğine varılan tanımıdır. Böylece yönetimin ancak birden fazla kişinin varlığı ile ortaya çıkan ve bu yönü ile ekonomik faaliyetten ayrılan bir grup faaliyeti (sosyal faaliyet) olduğu genel kabul görmüş bulunmaktadır.
Ünlü yönetim kuramcısı Peter DRUCKER ise yöneticilerin “örgütlerine yön verdiklerini, önderlik ettiklerini ve amaçları başarmak için organizasyon kaynaklarının nasıl kullanılacağına karar verdiklerini” ifade etmektedir. Bütün bu bilgilerin ışığında yönetimi aşağıdaki gibi tanımlamak uygun olacaktır.
“Yönetim, organizasyon kaynaklarının etkin ve yeterli biçimde planlanması, örgütlenmesi, yöneltilmesi ve denetlenmesi yoluyla organizasyon amaçlarına erişilmesidir.” Bu tanımda dikkat edilmesi gereken en önemli husus işletmeler açısından yönetim faaliyetinin organizasyon kaynaklarının tümünü kapsaması sadece insan kaynağı sınırlandırılmamış olmasıdır. Yöneticiler işletmelerinde bulunan insanlarla beraber tüm üretim unsurlarının da amaçlar doğrultusunda etkin kullanılmasından sorumludur.
Bu unsurları en basit şekli ile üretim unsurları olarak ele alırsak; yöneticiler işletme amaçları için zaman, hammadde, sermaye, yer, makine, enerji ve insan unsurlarının etkin ve doğru kullanımını sağlamak sorumluluğunu üstlenirler.
YÖNETİCİ KİME DENİR?
Yöneticiyi “yönetim faaliyetinin faili” olarak tanımlamak yanlış olmayacaktır. Ya da Mary Parker FOLLET’in tanımından yola çıkarsak yöneticiyi “başkaları aracılığı ile iş gören kişi” olarak da tanımlayabiliriz.
İşletme sahibi ile işletme sahibi adına işletmeyi yöneten yöneticileri ayırmak amacı ile günümüzde “Profesyonel Yönetici” kavramı kullanılmaktadır.
Profesyonel yönetici için “kâr ve riski başkalarının olmak üzere mal veya hizmet üretmek için üretim ögelerinin alımını yapan veya yaptıran, bunları belli ihtiyaçları doyurmak amacına yönelten, işletmeyi girişimci adına çalıştırma sorumluluğu olan kimsedir. ” tanımı konuyla ilgili bilim adamlarının üzerinde genel olarak birleştiği bir tanımdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder